Ontwikkelingen in de
pensioenwereld
Klaar voor het pensioenakkoord?
Hans Visser, al zijn hele leven werkzaam in de pensioenwereld en van 2016 tot en met 2022 General Manager bij Zwitserleven. Visser krijgt eindeloos veel energie van de pensioen- en levenbusiness. Hij gaat voor een betere wereld en een mooier leven.
Vandaag spraken we hem voor de thought leader reeks van Finaps over de ontwikkelingen in de pensioenwereld. Hoe ziet de toekomst eruit en welke (duurzame) stappen kunnen er vandaag worden gezet om klaar te zijn voor de toekomst? Visser deelt zijn visie en kijkt terug op zijn mooie tijd bij Zwitserleven.
Het Zwitserleven Gevoel
De persoonlijke levensmissie van Visser: “Geniet van de mensen om je heen, geniet van de wereld om je heen en zorg ervoor dat je daarin kan blijven doen wat jij wil. De tijd is te kort op aarde om niet te genieten. Zie overal het positieve van in en het opportunistische.”
Dit komt overeen met de missie van Zwitserleven. “Pensioen was vroeger altijd iets engs en moeilijks. In de jaren 80, was Zwitserleven de eerste die pensioen neerzette als een begerenswaardige periode en kwam het met het begrip ‘het Zwitserleven Gevoel’. Dat werd gevisualiseerd als zijnde een tweede carrière. Na het werkzame leven volgde een mooi leven met financiële onbezorgdheid.”
Er moet straks wel nog een wereld zijn om van dat Zwitserleven Gevoel te genieten
Het zou wel mooi zijn als de komende generaties nog steeds in een wereld leven die ertoe doet, want het is prachtig een tweede carrière, maar als er dan geen wereld meer is waar je goed in kan leven wat heeft het dan nog voor nut? We verbruiken nu meer natuurlijke hulpbronnen dan de aarde kan voortbrengen. We zitten echt in de reservetijd van de aarde.
Wat doet Zwitserleven voor een betere wereld?
Zwitserleven is maar liefst 6 keer uitgeroepen door VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling) als de meest duurzame verzekeraar van Nederland. “Als pensioenverzekeraar belegt Zwitserleven het geld voor de klanten. Er wordt voornamelijk gekozen voor duurzame bedrijven en projecten om in te beleggen. De projecten die direct een bijdrage leveren aan een betere wereld.” Naast het beleggen heeft Zwitserleven vorig jaar in samenwerking met Trees for All het Zwitserleven Bos gepland in Noord-Brabant met het geld dat beschikbaar is gekomen door de vervallen heel kleine pensioenen.
Een mooie visie en concrete stappen naar een betere wereld, die kunnen worden afgevinkt. Maar er zijn ook uitdagingen op de weg naar deze visie. We duiken nu in de ontwikkelingen die er volgens Visser gaande zijn in de pensioenwereld. Er is één ontwikkeling die direct naar voren komt, het pensioenakkoord. Op uiterlijk 1 januari 2027 moeten alle pensioenuitvoerders klaar zijn voor de nieuwe regels voor pensioen.
1. Uitdagingen
De grote kans genaamd Pensioenakkoord
De grote uitdaging, Visser noemt het liever kans, die het akkoord met zich meebrengt heeft te maken met het begeleiden van mensen in hun keuze. Als Pensioenverzekeraar mag je niet gaan adviseren dus hoe zorg je ervoor dat mensen het gevoel hebben dat ze een weloverwogen en goed geïnformeerde keuze kunnen maken? Dat heeft volgens Visser alles te maken met communicatie. “Een van de moeilijkste en de grootste uitdagingen die wij echt elke dag hebben.”
Visser noemt de rode auto als metafoor. Alsjeblieft je krijgt van mij een rode auto. Wat zie je voor je?
Zie jij ook die Ferrari met een topsnelheid van 350 km/u voor je? Waarschijnlijk niet.
“Hoe zorgen we ervoor dat we het over hetzelfde hebben? Dat iedereen dezelfde rode auto voor ogen heeft met dezelfde capaciteit, met hetzelfde aantal zitplaatsen, met dezelfde snelheid die we voor ogen hebben en hetzelfde kenteken. Nou, daar zit de grootste uitdaging.”
“Dat wat gezegd wordt, is niet altijd gehoord. Wat gehoord is, wordt niet altijd begrepen. Als men het begrepen heeft, zijn ze dan akkoord? Is men akkoord, voert men het dan ook daadwerkelijk uit? Tussen zeggen en uitvoeren zitten nogal wat stappen.” Dat is de communicatiemuur die pensioenverzekeraars moeten doorbreken.
Erg tof zo’n rode auto, maar wat betekent dit dan concreet? Welke stappen moet je zetten om deze uitdaging dan aan te gaan?
“Eigenlijk net zoals een baby leert lopen, stapje voor stapje met vallen en opstaan. Er bestaat geen tovermiddel, simsalabim en het is klaar. Helaas. Je moet gaan testen bij klanten en dan kijken wat de reacties zijn en dan op basis van die reacties weer de volgende fase inpakken. Je bent nooit uitgeleerd.” Dat gezegd hebbende, heeft Visser vier pijlers om pensioenuitvoerders klaar te stomen voor het nieuwe pensioenstelsel.
2. Oplossingen
De 4 gouden pijlers om je klaar te stomen voor het nieuwe pensioenstelsel
– Meebewegen met de nieuwe generatie klanten
Bedenk wie je klanten zijn en hoe je die het beste kunt bedienen. Dat is een mantra van Visser. Daar hoort dus bij dat de jongeren op een andere manier aangesproken willen worden dan de huidige gepensioneerden. “Wellicht dat we in de toekomst wel van ‘u’ naar ‘yoo’ gaan”, vertelt Visser lachend. Er moet dus worden meebewogen met de nieuwe generatie klanten, waarbij de huidige gepensioneerden niet mogen worden vergeten.
Essentieel onderdeel van het meebewegen is het aantrekken van jonge mensen die weten hoe zij de communicatie het prettigst ervaren en met geheel nieuwe ideeën komen. “Ze zijn opgegroeid met selfservice en volledig digitaal. Omarm hun ideeën en denkpatronen.”
“We hadden afgelopen jaar een aantal nieuwe jonge mensen op de marketingafdeling. Het is geweldig wat zij zeggen, ze stellen onverwachte vragen. Waarom heb ik zelf die vraag nooit gesteld? Zij zitten in een compleet ander leefpatroon.
Een grappig voorbeeld: sommige jonge mensen willen iedere vijf jaar een sabbatical. Kunnen zij daarvoor alvast hun pensioen opnemen? Helaas, dat behoort nog niet tot de mogelijkheden. Maar het zet je wel aan het denken.”
“De leeftijd van deelnemers bij een pensioenverzekeraar gaat van 18 tot 98+ jaar. Mensen die al hun pensioen uitgekeerd krijgen, moeten nog steeds het gevoel hebben dat het allemaal klopt. Deze generatie heeft al een behoorlijke slag moeten maken van alleen maar brieven en telefoontjes naar digitalisering, dus stapje voor stapje.” Tegelijkertijd is er de jonge generatie deelnemers. Een wereld zonder digitaal kennen ze niet. Grinnikend vertelt Visser, “Daar waar bij de jonge mensen van Finaps de vingers al helemaal gekromd staan om op apps te zitten. Is dat anders bij de oude beesten als ik, wij hebben daar wat meer moeite mee.”
Dus hoe kun je alle klanten in acht nemen en ze het beste bedienen? Door een geleidelijke transitie in te zetten van alleen maar gezicht naar digitalisering met een gezicht. Langzaam bewegen naar een self service portaal waar er altijd nog contact kan zijn met een medewerker wanneer de deelnemer even wil sparren.”
– Processen digitaliseren
Alle processen waar niet direct klantcontact bij nodig is, moet je volgens Visser zoveel mogelijk digitaliseren. Of dit nu robotisering, automatisering of outsourcing is. Digitalisering helpt in de snelheid van processen en in kostenbesparing. “Digitalisering was bij ons een topprioriteit in het bedrijf maar we wilden er niet in doorslaan. Dat is wel iets waar ik echt actief voor wilde waken.” Het moet namelijk wel blijven passen bij de kernactiviteiten. Het doel van Zwitserleven is om de klant een persoonlijke beleving te laten ervaren. . De keuzes die ze moeten kunnen maken, probeert Zwitserleven te vergemakkelijken met tools waarbij ze scenario’s kunnen maken. Deze tools gaan vergezeld met een gezicht, er is altijd nog ruimte voor een vraag. Zonder daadwerkelijk te adviseren, helpen ze de klant met alle vraagstukken.
“Digitalisering was een topprioriteit in het bedrijf maar we wilden er niet in doorslaan. Dat is wel iets waar ik echt actief voor wilde waken.”
– Data benutten
Het analyseren van data kan helpen om de gedragingen van mensen in kaart te brengen. Welke mensen kiezen ergens voor. En waarom doen ze dit? We hebben allemaal een eigen mening. Toch laten we ons volgens Visser inspireren door de ervaringen van anderen. Als voorbeeld: ‘70% van uw collega’s hebben bijgespaard of zijn aan het bijsparen’. “Mensen denken dan: Als zij het doen, waarom zou het dan niet voor mij iets zijn? Zo stimuleren we bijsparen op een zeer effectieve manier.”
Toch kan je de plank flink misslaan, ziet Visser. “Pas op met gemiddeldes en te generieke uitspraken. Een praktisch voorbeeld: je zit in een ruimte met tien mensen en je berekent de gemiddelde leeftijd. Niemand zal zich herkennen in die gemiddelde leeftijd. Als ik nu zou zeggen de gemiddelde leeftijd in deze ruimte veertig is, dan worden jullie boos op mij.”
In de komende jaren zal de nadruk komen te liggen op het ontwikkelen van nieuwe manieren om de data te analyseren. Hierbij zal er gebruik worden gemaakt van artificial intelligence. Zo ontstaat er meerwaarde op individueel niveau.
– Een systeem dat klaar is voor de toekomst
Het pensioenakkoord gaat er eigenlijk vanuit dat je met elk individu kan communiceren en dat je ieder individu bovendien kan informeren. Dus de huidige vraag is; gaan de systemen datgene kunnen wat er nu gevraagd gaat worden?
Dan sta je volgens Visser voor de keuze: Ga je nu in deze spannende periode alles op zijn kop zetten en een nieuw systeem integreren waarvan je ook weet dat er altijd wel wat uitdagingen meekomen? Of probeer je het huidige systeem zo goed mogelijk nog te optimaliseren? Zodat je tenminste een goede basis kunt neerleggen? Dat zal in menig boardroom op dit moment onderwerp van gesprek zijn.
“Laat ik het zo zeggen. Er is niet één partij die de nieuwste systemen heeft die net op de markt zijn gekomen. Want niemand durft dat nog.”
Je weet volgens Visser nooit vooraf of je de juiste keuze maakt. “Eigenlijk wil je niet de kans lopen dat je een verkeerd besluit neemt. Aan de andere kant weet je ook, als je niks doet ga je ook onderuit. Ook bij Zwitserleven hebben we in het verleden uitdagingen gehad rondom legacy. Zwitserleven heeft inmiddels een zeer goed lopend en werkend administratiesysteem. Het is degelijk en ze hebben er ongelooflijk veel unieke kennis van.”
Leuke discussies, leuke spannende verhalen waar ieder pensioenbedrijf over mee kan praten, aldus Visser. “Dus legacy is er nog steeds in pensioenwereld. Wel veel minder dan 15 jaar geleden. De komende jaren zal duidelijk gaan worden wie het minste legacy heeft en wie het beste met de nieuwe wetgeving om kan gaan.”
Communicatie is de sleutel
Bij de deelnemerscommunicatie kun je het verschil maken in de komende jaren. Als je de deelnemerscommunicatie niet goed op orde hebt en als je systemen het niet aankunnen dan heb je de slag verloren. Dat is het leuke de komende 5 jaar. Zwitserleven gaat natuurlijk vol voor die kansen en voor die markt.
Dat is eigenlijk de missie van Visser. In een duurzame wereld leven en zorgen dat iedereen zijn eigen keuzes kan maken. Mensen verrassen en verwonderen door de hyper persoonlijke communicatie die we kunnen laten ervaren.
“Bij de deelnemerscommunicatie zullen de mannen van de jongens worden gescheiden de komende jaren”
3. De dromen van Hans Visser
In de thought leader reeks is er altijd ruimte om nog dromen van de toekomst. Dus rest enkel de vraag: Wat zijn de dromen van Visser?
Besef wat je in handen hebt
In een ideale wereld van Visser beseft iedereen, van jong tot oud, hoe belangrijk pensioen is. “Stel dat je 3 ton aan pensioengeld opbouwt. Dat staat gelijk aan de waarde van een huis. Een huis is tastbaar, dat kunnen we ons allemaal voorstellen. Maar een pensioen lijkt zo ver weg en niet concreet. Door gerichte en persoonlijke communicatie willen we pensioen visualiseren zodat men ziet hoe hoog het eigen opgebouwde pensioeninkomen is en hoe je daar invloed op kunt uitoefenen.
“Als we dat met elkaar kunnen realiseren! Met alle input van de jongeren en de ouderen gemengd. Dat is echt een droom.”, vertelt Visser hoopvol.
Een persoonlijke pensioenpot
Een andere terugkerende droom is voor Visser een persoonlijke pensioenpot. Nu is het zo dat wanneer je van werkgever A naar werkgever B gaat, je het pensioen achter je moet laten. Bij de nieuwe werkgever moet je weer opnieuw beginnen. Dan zie je weer kleine bedragen. Je bouwt een versnipperd pensioen op. “Waarom zou je niet een pensioenrekening kunnen hebben? Je komt bij de nieuwe werkgever en zegt: ‘Dit is mijn rekeningnummer waar je het salaris op kan bijschrijven en dit is mijn persoonlijke pensioenpot waar je mijn pensioen in kan bijschrijven.’ Op deze manier krijg je een veel overzichtelijk vooruitzicht van het pensioen. Als je zoveel opzij zet, dan kun je op deze manier leven.”
Ooit zullen we daar komen volgens Visser, maar we moeten ons eerst focussen op het nu. “Laten we nu gaan zorgen dat we de mensen transparant, duidelijk en positief gaan informeren. En ze op de hoogte brengen van wat hun huidige pensioenregeling voor hen betekent. En dat kan met het nieuwe pensioenakkoord al gerealiseerd worden. Ik gun iedereen een mooi Zwitserleven gevoel wat dat betreft, zowel in de opbouwfase als in de uitkeringsfase.
“Stel dat je drie ton aan pensioengeld opbouwt. Dat is ook gelijk de waarde van een huis, alleen een huis is tastbaar. Een pensioen lijkt zo ver weg.”
Positiviteit
De laatste droom van Visser gaat over positiviteit. “Wanneer men praat over pensioenen dan wordt het vaak zwaar. Als je de kranten van de laatste 3 jaar openslaat dan is er maar weinig positiefs te lezen over pensioenen. Het heeft altijd wel iets negatiefs; de dekkingsgraden zijn niet op orde, de pensioenfondsen hebben onderdekking en er moet gekort worden”. Door dat soort berichtgeving wereldwijd krijgen mensen een bepaald beeld van wat de pensioenwereld is.
Wat Visser bespreekbaar wil maken, is hoe het positieve onder de aandacht kan worden gebracht. Waarom moet alles altijd zo negatief zijn? Het Nederlandse pensioenstelsel is bestempeld als één van het beste ter wereld. Op naar dat Zwitserleven Gevoel! Een pensioen kan juist zo positief zijn. Het is je inkomen als je bent gestopt met werken om met pensioen te gaan. En je werkgever heeft dat allemaal voor je geregeld. Dat is toch fantastisch? Visser sluit af: “Ik hoop dat mensen beseffen dat ze hun eigen toekomst kunnen maken, je tweede carrière. Hoe zou je willen leven en wat zou je allemaal willen doen?”